ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

1.Θέμα και περιεχόμενο του ρομαντικού κινήματος:

1. Το ιδεώδες της καλλιτεχνικής έκφρασης

2.Η αμφισβήτηση της κυριαρχίας της λογικής, η αναζήτηση ιδιωτικών

τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης και η δημόσια προβολή ατομικών

προσωπικών συναισθημάτων

3.Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις

4.Η διάθεση φυγής από την πραγματικότητα-στροφή στο μύθο και τη φαντασία

5.Η νοσταλγία για το παρελθόν

2.Επιρροές από άλλα λογοτεχνικά έργα ή είδη.

   Με τον όρο ρομαντισμός στη λογοτεχνία εννοείται το λογοτεχνικό κίνημα που, με επίκεντρο τη Γερμανία, την Αγγλία και τη Γαλλία εξαπλώθηκε στην Ευρώπη το πρώτο ήμισυ του19ου αιώνα. Το θεμέλιο όμως της επίδρασης του ρομαντισμού στη λογοτεχνία διαμορφώθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Η γενικευμένη κρίση οι ταχείς ρυθμοί αστικοποίησης και εκβιομηχάνισης των ευρωπαϊκών χωρών, μετά τη διάσπαση της φεουδαρχικής κοινωνίας, είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά ραγδαίων εξελίξεων σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Οι έντονες οικονομικές ανακατατάξεις οδήγησαν σε σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Το γεγονός αυτό είχε ως επακόλουθο την έκρηξη και εξάπλωση διαφόρων επαναστατικών κινημάτων με κοινωνικά αιτήματα, με αποκορύφωμα τη Γαλλική Επανάσταση του 1789, γεγονός που οδήγησε στη διατύπωση νέων θεωριών. Οι νέες θεωρίες φέρνουν στο προσκήνιο το άτομο και την ιδεαλιστική προσέγγιση του κόσμου ως αντίδραση στον ορθολογισμό και τις «απόλυτες» αλήθειες τουΔιαφωτισμού. Η εμμονή του Εμμάνουελ Καντ στην κυριαρχία της ελεύθερης βούλησης, η θεωρία της γνώσης του Φίχτε, η εισαγωγή της έννοιας του εξπρεσιονισμού από τον Χέρντερ και της ιδέας του ανήκειν^, φαίνεται πως απέδωσαν καρπούς στον 19ο αιώνα.

 Το γερμανικό κίνημα «Θύελλα και Ορμή» αντιτάχθηκε στον στείρο ορθολογισμό και τους κανόνες, και έδωσε έμφαση στην εκδήλωση συναισθημάτων μέσα από την τέχνη. Το κίνημα αποτέλεσε μια επανάσταση κατά του γαλλικού κλασικισμού και των λογοτεχνικών συμβάσεών του και είχε τον χαρακτήρα ραγδαίας ρήξης με το κατεστημένο. Χαρακτηριστικό δείγμα του κινήματος είναι το επιστολικό μυθιστόρημα του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου στο οποίο το υποκείμενο πρόσωπο εμφανίζεται να αναγνωρίζει στην Φύση τον καθρέπτη της ευαίσθητης ψυχικής του διάθεσης.

   Το ρομαντικό ρεύμα αναπτύχθηκε από το τέλος του 18ου αιώνα μέσα από τις επιθυμίες των δημιουργών να αποδεσμευτούν από τις συμβάσεις του κλασικισμού και να εκφραστούν ελεύθερα. Οι ρομαντικοί συγγραφείς ανήγαγαν την ευαισθησία ως κύριο χαρακτηριστικό τους και προάσπισαν την ελευθερία τους στην επιλογή θεμάτων και τρόπων έκφρασης. Πηγή έμπνευσης σταματά να είναι η ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, αλλά είναι πλέον η ιστορία των βόρειων λαών και ο μεσαίωνας.

Κύρια ρεύματα του ρομαντισμού ήταν στην Αγγλία, την Γερμανία και την Γαλλία. Στην Αγγλία, ο Γουέρντσγουορθ εξέφρασε την εσωτερικότητά του μέσα από την επαφή με την Φύση και την εξύμνησή της που ακολουθήθηκε αργότερα από τον Περσι Σέλλεϋ, ενώ ο Κόλεριτζ στράφηκε στην φαντασία και το μεταφυσικό. Ο ρομαντισμός στη Γερμανία, ως συνέχεια της Θύελλας και Ορμής στράφηκε προς τη φύση, το συναίσθημα και τη φαντασία με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την αποσπασματικότητα της δημιουργίας. Σημαντικές μορφές ήταν ο θεωρητικός Φρίντριχ Σλέγκελ και ο ποιητής Νοβάλις. Ο γαλλικός ρομαντισμός άνθισε καθυστερημένα παρά τις βάσεις που είχε στο έργο του Ρουσσώ. Εδώ είχε την μορφή μιας πραγματικής επανάστασης κατά του κλασικισμού. Απαρχή του θεωρείται η δημοσίευση των Ποιητικών Στοχασμών του Λαμαρτίν. Στην αρχή οι γάλλοι ρομαντικοί ήταν διασπασμένοι σε διάφορες τάσεις, αλλά αργότερα συγκεντρώθηκαν γύρω από τον Βίκτωρα Ουγκώ που όρισε τον ρομαντισμό ως τον «φιλελευθερισμό στη λογοτεχνία»

  Ο Ουγκώ, ο Μυσσέ. Οι δυο τελευταίοι κυριάρχησαν και στην ερωτική ρομαντική ποίηση με επίκεντρο την Γαλλία.  Άλλα ρομαντικά είδη που εμφανίστηκαν ήταν η φιλοσοφική και θρησκευτική ποίηση υπό την κυριαρχία του σπιριτουαλισμού, και η επικολυρική ποίηση με θεματολογία από την εθνική ιστορία και παράδοση αλλά και εξωτικούς θρύλους. Η ποίηση με περιγραφή της καθημερινότητας ήταν μια αντίδραση στον κλασικισμό και η Φύση ήταν έμπνευση και κύριο γνώρισμα στον λυρικό ρομαντισμό.

3.Στοιχουργική

·       Ως προς τη μορφή και τα εκφραστικά μέσα, τα ρομαντικά κείμενα χαρακτηρίζονται από

- ελευθερία στη μορφή, ποικίλα εκφραστικά μέσα και κυρίως δυνατές εικόνες,

-από έντονο ρυθμό,

-συνήθως έχουν στροφές, μέτρο και ομοιοκαταληξία.

·       Ως προς τη θεματογραφία, οι ρομαντικοί δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση

-στην έκφραση προσωπικών συναισθημάτων του «εγώ» του ήρωα ή του δημιουργού,

-στην προσωπική εμπειρία της φύσης,

- στο θεό και τη θρησκευτικότητα,

-στις περιπέτειες, στον ηρωισμό και στους αγώνες για την ελευθερία,

-στον έρωτα που συνήθως παρουσιάζεται εξιδανικευμένος, μελαγχολικός, ανολοκλήρωτος και καταδικασμένος,

-στο θάνατο και το πένθος,

-σε θέματα από τους μεσαιωνικούς ευρωπαϊκούς θρύλους (π.χ. Οι ιστορίες του ιππότη λάνσελοτ και του βασιλιά αρθούρου), την παράδοση και την εθνική ιστορία των λαών,

-σε υποβλητικά σκηνικά, όπως τα νυχτερινά φεγγαρόλουστα τοπία, σκιερά δάση, μυστηριώδεις λίμνες και ποτάμια, θάλασσα, άνεμος, ομίχλη, φυσικά

τοπία σ’ όλες τις εποχές του χρόνου, τα ερείπια και οι αρχαιολογικοί χώροι, τα νεκροταφεία και οι τάφοι.

 4.Γλώσσα

οι σπουδαιότεροι Επτανήσιοι ποιητές έγραψαν στην δημοτική (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχε μεγάλος αριθμός ποιητών που έγραφαν σε καθαρεύουσα γλώσσα), ενώ στην Αθήνα η γλώσσα της ποίησης γινόταν όλο και πιο αρχαΐζουσα, υπό την επίδραση των μεγαλοϊδεατικών τάσεων και της επιθυμίας να αναδειχθεί η ιστορική συνέχεια μεταξύ αρχαίων και νέων Ελλήνων· η καθαρεύουσα επιβαλλόταν εξάλλου και από τους Ποιητικούς διαγωνισμούς. Λαικη δημοτικη απλη με ιδιωματισμους εκφραστικη ζωντανη φυσικη ποιητικη(Σολωμο και Καλβο).

 <<ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΕΝΟΙ>>

το ποίημα του Διονύσιου Σολώμου <<ελέυθεροι πολιορκήμενοι>> σχεδίασμα Β΄ανήκει στο ρομαντικό λογοτεχνίκο είδος σύμφωνα με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά :

·       Ως προς θέμα και περιεχόμενο :

Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις οι οποίες φαίνονται στους στοίχους ΄΄άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει – ο απρίλης με τον έρωτα χορεύουν και γελούνε ΄΄

Η διάθεση φυγής από την πραγματικότητα-στροφή στη φαντασία  και η νοσταλγία για το παρελθόν στους στοίχους:

΄΄κι   όσα άνθια βγαίνουν και καρποί τόσα άρματα σε κλείουνε ΄΄μας δείχνει την νοσταλγία της άνοιξης που ανθίζουν τα λουλούδια , που υπάρχει η χαρά σε αντίθεση με τη κατάσταση που έχουν περιέλθει τώρα , δηλαδή η πικρή σκλαβιά που δεν τους αφήνει να νίωσουν την ομορφιά της φύσης.

 ΄΄και ολόλευκο εσύσμιξε.... και το ξερό χορτάρι΄΄ μας φανερώνει ότι ωραιοποιούν τις καταστάσεις.

·       Ως προς τη στοιχουργική:

- ελευθερία στη μορφή, ποικίλα εκφραστικά μέσα και κυρίως δυνατές εικόνες

-έχουν στροφές, μέτρο και ομοιοκαταληξία - ιαμβικό 15σύλλαβο

-στην προσωπική εμπειρία της φύσης,

-στο θάνατο και το πένθος ΄΄ άκρα του τάφου σιωπή.... παράμερα και κλαίει΄΄

-σε υποβλητικά σκηνικά, όπως τα νυχτερινά φεγγαρόλουστα τοπία, σκιερά δάση, μυστηριώδεις λίμνες και ποτάμια, θάλασσα, άνεμος, ομίχλη, φυσικά

τοπία σ’ όλες τις εποχές του χρόνου, τα ερείπια και οι αρχαιολογικοί χώροι, τα νεκροταφεία και οι τάφοι.

Ως προς την γλώσσα :

 Η γλώσσα του ποιήματος είναι δημοτική με ιδιωματισμούς της καθομιλουμένης ( π.χ. εμαύρισε, γελούνε, κλείουνε). Χρησιμοποιεί πολλά επίθετα και ρήματα για να δώσει έμφαση στις καταστάσεις 

Βασιλική Γεωργίου

Σταυρούλα Βασιλειάδου

Νίκος Ανασιμίδης

Δέσποινα Ασλανίδου

Κατερίνα Βεργάκη

Κυριάκος Αλμπανίδης

ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

Θέμα και περιεχόμενο

Οι παρνασσικοί ποιητές αντλούν τα θέματά και τις εικόνες από τη μυθολογία και την ιστορία και  αναζητούν την έμπνευση τους στους χαμένους πολιτισμούς της αρχαιότητας, ιδίως στον ελληνικό και τον ινδικό. Αυτό που τελικά επιδιώκουν είναι η απουσία κάθε συναισθήματος, πάθους ή έντασης. Θέλουν να εκφράσουν την ηρεμία, τη γαλήνη, την απάθεια και γι’ αυτό το σκοπό υιοθετούν ως ένα βαθμό την πλαστικότητα και την αρμονία της κλασικής τέχνης. Για τους παρνασσικούς ποιητές, το ποίημα πρέπει να έχει την ομορφιά ενός αρχαίου αγάλματος.

Από πού επηρεάστηκε

Επηρεάστηκε από την αλματώδη ανάπτυξη των θετικών επιστημών που έλαβε χώρα στην δυτική Ευρώπη κατά τον 19ο αιώνα και, πολύ περισσότερο, από την καινούρια και αναπτυσσόμενη ταχύτατα επιστήμη της Αρχαιολογίας.

Στιχουργική

Σε ό,τι  αφορά την επεξεργασία στοίχου, ο παρνασσισμός σέβεται τους ρυθμικούς, μετρικούς και στιχουργικούς κανόνες, καθώς και την ομοιοκαταληξία, και γενικά ενδοιαφέρεται υπερβολικά για την μορφή.

Γλώσσα

Ο παρνασσισμός δίνει μεγάλη σημασία στην ακρίβεια της έκφρασης και στη λεπτομέρεια, καθώς προσπαθεί να καλλιεργήσει μιαν απρόσωπη και αντικειμενική ποίηση, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό το επιστημονικό πνεύμα της εποχής. Ακόμη επιδιώκει την πιστότητα, την ρεαλιστική αναπαράσταση και την απάθεια η οποία επιτυγχάνεται με τις ακριβείς περιγραφές και την επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων, ειδικά επιθέτων.

ΔΕΙΠΝΟΣ

Στο δώμα, απάνω στο βουνόν, έτοιμος είν' ο δείπνος.

Γλυκό είναι του λαδιού το φως σαν το γλυκό καρπό του,

θροφή στα μάτια, με γλαυκή στο χάλκωμα τη ρίζα...

Σα γαληνός αστερισμός στο σπίτι ο λυχνοστάτης.

Και το τραπέζι με λινόν ευωδισμένο εστρώθη,

απάνω του οι χλωροί καρποί, απάνω κι η κερήθρα,

κι η ελιά γλυκιά στα στόματα, καθώς το φως στα μάτια.

Και η ανυφάντρα εδείπναγε, και η νια μοιρολογήτρα,

γυναίκες γλυκομέτωπες, η Λυγιά δίπλα εδείπνα,

που τη φλογέρα απίθωσε στον αργαλιόν απάνω,

και η Γλαυκή, μεγαλόφωτη γυναίκα, αναπαμένα

στο μέτωπό της τα μαλλιά που 'χε σε δυο φτερούγες

χρυσές και πόφεγγε ήσυχα το μέγα μέτωπό της.

Κι ήσυχη εσπέρα εφώταγε μες στα βαθιά μας φρένα,

στα παραθύρια τ' ανοιχτά βαθιάν Ολύμπια νύχτα,

με τα βουνά σαν τον αχνόν απ' το λειψό φεγγάρι,

με τ' άστρα πόπιναν το φως στης ηρεμίας το λάδι.

Θροφή στα μάτια, σαν η ελιά στο στόμα, ο λυχνοστάτης

βαθιά 'φεγγε τα φρένα μας με την Ολύμπια νύχτα.

Το λάδι έφεγγε μέσα μας, βαθιά, την καλοσύνη,

κι η νύχτα την αγέρωχη γαλήνη και τη σκέψη.

Πίσω απ' τ' αλαργινό βουνό, που εδιάφεγγε σαν άχνα,

κατέβαινε κι ο πόνος μας μαζί με το φεγγάρι,

που επύρωνε, ως βασίλευε, τη σιωπηλή αγωνία...

Άγγελος Σικελιανός

Στοιχεία του ποιήματος που το εντάσσουν στο ρεύμα του παρνασσισμού είναι ότι χρησιμοποιεί θέματα από την αρχαιοελληνική παράδοση. Ακόμη ο μελωδικός στίχος που δημιουργεί ηχητική ατμόσφαιρα και η εκπληκτική περιγραφή του σκηνικού μέσα από τις πλούσιες εικόνες είναι μερικά στοιχεία που εντάσσουν το ποίημα στον παρνασσισμό. Τέλος, η δημοτική γλώσσα και η αφθονία εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιεί ο Α. Σικελιανός καθώς τα επίθετα και οι λέξεις που φαίνονται δημιουργήματα του ( γλυκός στ. 2, γλυκομέτωπες στ. 9, αγέρωχος στ. 21) καθιστούν το ποίημα του στο ρεύμα του παρνασσισμού.

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΑ ΣΠΑΡΤΑ

Για κοίτα πέρα και μακριά τι πανηγύρι

που πλέκουν τα χρυσά τα σπάρτα στο λιβάδι!

Στο πανηγύρι το πανεύοσμο απ’ τα σπάρτα

με τη γλυκιάν ανατολή γλυκοξυπνώντας

να τρέξω βούλομαι κι εγώ στο πανηγύρι,

θησαυριστής να κλείσω μες στην αγκαλιά μου

σωρούς τα ξανθολούλουδα και τα δροσάνθια,

κι όλο το θησαυρό να τόνε σπαταλέψω

στα πόδια της αγάπης μου και της κυράς μου.

Όμως βαθιά είναι το ξανθόσπαρτο λιβάδι.

Κι όπως μιας πρόσχαρης ζωής είκοσι χρόνων

κόβει το λευκοστόλισμα θανάτου λύπη,

έτσι τον άκοπο γοργό μου κόβει δρόμο

ατέλειωτος ανάμεσα ξεφυτρωμένος

ο κακός δρόμος μες στα βάλτα και στα βούρλα.

Τ’ αγκαθερά φυτά ξεσκίζουνε σα νύχια

και σαν τα ξόβεργα το χώμα παγιδεύει

του κάμπου του κακού στα βούρλα και στα βάλτα,

εκεί που στο φλογοβόλο το αψύ του ήλιου

(που δρόσος μιας πνοής; που σκέπασμα ενός δέντρου;)

σαν αστραπή αργυρή χτυπάει τα μάτια η άρμη.

Λιγοψυχώ, λυγίζομαι, παραστρατίζω,

κι αποκάνω και πέφτω, κι αποκαρωμένος

νιώθω στο μέτωπο τ’ αγκάθια, και στα χείλια

νιώθω την πίκρα της αρμύρας, και στα χέρια

νιώθω τη γλίνα της νοτιάς, και στα ποδάρια

νιώθω το φίλημα του βάλτου, και στα στήθη

νιώθω το χάιδεμα του βούρλου, νιώθω εντός μου

τη μοίρα του γυμνού και τ’ ανήμπορου κόσμου.

(Ω! πού είσαι, αγάπη και κυρά μου;) Και σε βάθη

δειλινών πορφυρών, πλούσια ζωγραφισμένων,

το πανηγύρι που χρυσά τα σπάρτα πλέκουν,

το πανηγύρι το πανεύοσμο στα σπάρτα,

με βλέπει, με καλεί, και με προσμένει ακόμα.

Κωστής Παλαμάς

Το ποίημα "Το πανηγύρι στα σπάρτα" του Κωστή Παλαμά έχει χαρακτηριστικά στοιχεία του παρνασσισμού. Συγκεκριμένα όσον αφορά τη γλώσσα ο παρνασσισμός αρνείται την καθαρεύουσα και στρέφετε προς την δημοτική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι λέξεις βούλομαι, σπαταλέψω, ξόβεργα, της κυράς μου, παραστρατίζω, αποκάνω, αρμύρας, ποδάρια. Σύμφωνα και με τις γνώσεις μας, το θέμα και το περιεχόμενο του παρνασσισμού θέλει να εκφράσει την ηρεμία και τη γαλήνη όπως και συμβαίνει στο ποίημα αυτό. Όσον αναφορά την επιρροή  του αντλεί στοιχεία και τις εικόνες τους από τη μυθολογία όπως και συμβαίνει στο ποίημα πράγμα που συμπεραίνουμε από τις εκφράσεις  «κι όλο το θησαυρό να τόνε σπαταλέψω» « πανηγύρι πλέκουν τα χρυσά τα σπαρτά στο λιβάδι». Τέλος όσον αφορά τη στιχουργική το ποίημα σέβεται τους ρυθμικούς και μετρικούς κανόνες όμως δεν εμφανίζει ομοιοκαταληξίες.

Αγαπίου Γιώργος

Ασικλάρης Βαλάντης

Βαγιάτης Φώτης

Βαρβαριώτης Νίκος

Βασιλούδης Σωτήρης

Γεωργιάδου Μαρίνα

ποιήμα

 

 

Η ποίηση που από τη φύση της δεν αρκείται ποτέ στη μία όψη των πραγμάτων, έφτασε να 'ναι στις μέρες μας η μόνη πραγματικά επικίνδυνη για τους κρατούντες. Εφ' ω και οι πιο έξυπνοι απ' αυτούς τη βάζουν τώρα τελευταία να φωνάζει «ελευθερία», όπως ο κλέφτης για να τρομάξει ο νοικοκύρης - ωσότου ο αφανισμός της συντελεσθεί.

Οδ. Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο.

 

 

Αν - R. Kipling

Αν μπορείς στην πλάση τούτη να περιφρονείς τα πλούτη κι αν οι έπαινοι των γύρω δεν σου παίρνουν το μυαλό,

αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία, κι αν μπορείς και στους εχθρούς σου να σκορπίσεις το καλό,

αν μπορείς με μιας να παίξεις κάθε τι που ’χεις κερδίσει, στην καταστροφή ν’ αντέξεις και να δώσεις κάποια λύση,

αν μπορείς να υποτάξεις πνεύμα, σώμα και καρδιά, αν μπορείς όταν σε βρίζουν να μην βγάζεις τσιμουδιά,

αν μπορείς στην καταιγίδα να μη χάνεις την ελπίδα, κι αν μπορείς να συγχωρήσεις όταν σ’ έχουν αδικήσει,

αν μπορέσεις τ' όνειρό σου να μη γίνει ο όλεθρός σου, κι αν μπορέσεις ν’ αγαπήσεις όσους σ’ έχουνε μισήσει,

αν μπορείς να είσαι ο ίδιος στην χαρά και στην οδύνη, αν η πίστη στην ψυχή σου μπρος σε τίποτα δεν σβήνει,

αν μιλώντας με τα πλήθη τη συνείδηση δεν χάνεις, αν μπορέσεις να χωνέψεις πως μια μέρα θα πεθάνεις,

αν ποτέ δεν σε μεθύσει του θριάμβου το κρασί, αν στα ψέματα των άλλων δεν λες ψέματα κι εσύ,

αν μπορείς να μη θυμώνεις, αλλά μήτε και να κλαις όταν άδικα σου λένε πως εσύ μονάχα φταις.

Αν μπορείς με ηρεμία δίχως νεύρα ή δυσφορία και τα ίδια σου τα λόγια να τ’ ακούς παραλλαγμένα,

αν μπορείς κάθε λεπτό σου να ’ναι μια δημιουργία και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα.

Αν οι φίλοι σου κι οι εχθροί σου δεν μπορούν να σε πληγώσουν, αν οι σχέσεις με μεγάλους τα μυαλά δεν σου σηκώνουν

αν τους πάντες λογαριάζεις μα… κανένα χωριστά, αν μπορέσεις να φυλάξεις και τα ξένα μυστικά…

Έ! Παιδί μου τότε… Θα μπορέσεις ν’ απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου… Θα ’σαι Άνθρωπος σπουδαίος κι όλη η γη θα ’ναι δική σου!

Ποίηση

          

 Αναγνωστάκης : «Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας.»  

Χωρίς χρώμα , χωρίς σώμα 

τούτη η αγάπη πού πηγαίνει 

σκορπισμένη, μαζεμένη

σκορπισμένη πλάι-πλάι

κι όμως σφύζει κι όμως πάλλει

στη δαγκωματιά του μήλου

στη χαραγματιά του σύκο

σ'ένα βυσσινί κεράσι 

σε μια ρώγα από ροδίτη

τόση ανάερη Αφροδίτη,

θα διψάσει θα κεράσει

ένα στόμα κι άλλο στόμα

χωρίς χρώμα, χωρίς σώμα.

Γ. Σεφέρης 

Θερμοπύλες

Tιμή σ' εκείνους όπου στη ζωή των

όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. 

Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· 

δίκαιοι κι ίσοι σ' όλες των τες πράξεις, 

αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία· 

γενναίοι* οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν 

είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι, 

πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· 

πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, 

πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει 

όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) 

πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, 

κι οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.

Κ.Π Καβάφης

"Η ποίηση δεν είναι ένα ελευθέρωμα της συγκίνησης, αλλά απόδραση από τη συγκίνηση. Δεν είναι έκφραση της προσωπικότητας, αλλά απόδραση από την προσωπικότητα." Έλιοτ Θ. "Η ποίηση είναι η πιο όμορφη κι αποτελεσματική μέθοδος για να μιλάς για διάφορα πράγματα, γι’ αυτό έχει τόση σπουδαιότητα." Άρνολντ Μ.

Η ποίηση, μία από τις δύο βασικές κατηγορίες του λόγου, του έμμετρου λόγου, έναντι του πεζού λόγου και του διαλόγου και κατ΄ επέκταση της Λογοτεχνίας, ήταν ανέκαθεν δύσκολο να οριστεί και γι' αυτό έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί ανά τους αιώνες. Σύμφωνα με τον σημαντικό Αργεντινό συγγραφέα Χόρχε Λουίς Μπόρχες, "Ποίηση είναι η έκφραση του ωραίου, διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους".

Αν  -  R. Kipling

Αν μπορείς στην πλάση τούτη να περιφρονείς τα πλούτη κι αν οι έπαινοι των γύρω δεν σου παίρνουν το μυαλό,

αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία, κι αν μπορείς και στους εχθρούς σου να σκορπίσεις το καλό,

αν μπορείς με μιας να παίξεις κάθε τι που ’χεις κερδίσει, στην καταστροφή ν’ αντέξεις και να δώσεις κάποια λύση,

αν μπορείς να υποτάξεις πνεύμα, σώμα και καρδιά, αν μπορείς όταν σε βρίζουν να μην βγάζεις τσιμουδιά,

αν μπορείς στην καταιγίδα να μη χάνεις την ελπίδα, κι αν μπορείς να συγχωρήσεις όταν σ’ έχουν αδικήσει,

αν μπορέσεις τ' όνειρό σου να μη γίνει ο όλεθρός σου, κι αν μπορέσεις ν’ αγαπήσεις όσους σ’ έχουνε μισήσει,

αν μπορείς να είσαι ο ίδιος στην χαρά και στην οδύνη, αν η πίστη στην ψυχή σου μπρος σε τίποτα δεν σβήνει,

αν μιλώντας με τα πλήθη τη συνείδηση δεν χάνεις, αν μπορέσεις να χωνέψεις πως μια μέρα θα πεθάνεις,

αν ποτέ δεν σε μεθύσει του θριάμβου το κρασί, αν στα ψέματα των άλλων δεν λες ψέματα κι εσύ,

αν μπορείς να μη θυμώνεις, αλλά μήτε και να κλαις όταν άδικα σου λένε πως εσύ μονάχα φταις.

Αν μπορείς με ηρεμία δίχως νεύρα ή δυσφορία και τα ίδια σου τα λόγια να τ’ ακούς παραλλαγμένα,

αν μπορείς κάθε λεπτό σου να ’ναι μια δημιουργία και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα.

Αν οι φίλοι σου κι οι εχθροί σου δεν μπορούν να σε πληγώσουν, αν οι σχέσεις με μεγάλους τα μυαλά δεν σου σηκώνουν

αν τους πάντες λογαριάζεις μα… κανένα χωριστά, αν μπορέσεις να φυλάξεις και τα ξένα μυστικά…

Έ! Παιδί μου τότε… Θα μπορέσεις ν’ απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου… Θα ’σαι Άνθρωπος σπουδαίος κι όλη η γη θα ’ναι δική σου!

Δε σ' αγαπώ - Pablo Neruda

Δε σ' αγαπώ σαν να 'σουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,

σαΐτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:

σ' αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,

μυστικά, μέσ' από την ψυχή και τον ίσκιο.

Σ' αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,

μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,

και ζει απ' τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου

τ' άρωμα που σφιγμένο μ' ανέβηκε απ' το χώμα.

Σ' αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε,

σ' αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:

σ' αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ' άλλον τρόπο,

παρά μ' ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,

που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου,

που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.